گاهی فرایند اضافه کردن ویژگی‌های جدید به محصول انقدر واضح و منطقی به‌نظر می‌رسد و ویژگی‌ها آنچنان جذاب و هیجان انگیز هستند که افراد تیم به سرعت دست‌به‌کار می‌شوند تا بدون فوت وقت ویژگی‌های جدید را طراحی و به محصول اضافه کنند. در ابتدای کار همه چیز ظاهرا درست پیش می‌رود اما وقتی زمان اضافه کردن این ویژگی‌ها به محصول فرا می‌رسد و آن‌ها در کنار محصول قرار می‌گیرد همه چیز تغییر می‌کند.
به این ترتیب آن‌چه که زمانی بسیار واضح و روشن بود به فرایندی مبهم و سخت تبدیل میشود چرا که گاهی ویژگی‌های طراحی شده با ارزش‌های اصلی هم‌خوانی ندارند. این باعث به وجود آمدن سوالات و ابهام‌هایی برای گروه‌های مختلف ذینفعان میشود و کار به جایی می‌رسد که اعضای تیم از خود می‌پرسند: چرا ما این ویژگی را ایجاد کرده‌ایم؟ اصلا چه کسی آن‌را را درخواست کرده است؟
این اتفاق زمانی اتفاق می‌افتد که نقش مالک یا صاحب محصول (Product Owner) درنظر گرفته نشده باشد، محصول بدون مالک شبیه زورقی است که سکان ندارد، ممکن است پیشرفت کند اما هیچ تضمینی وجود ندارد که این مسیر در جهت مقصد موردنظر باشد. چنین زورقی ممکن است فقط دور خود بچرخد یا حتی بدتر از آن تعادل خود را از دست داده و غرق شود!
اینجاست که اهمیت نقش مالک محصول مشخص میشود. مالک محصول نقشی است که در اسکرام (scrum) معنی پیدا می‌کند و با مدیر محصول (Product Manager) متفاوت است. مالک محصول کمک می‌کند تا مسیر طراحی و بازطراحی محصول در جهت مقصد مورد نظر قرار گیرد.
برخی از نکات اصلی در مورد نقش مالک محصول عبارتند از:
۱- مالک محصول مسئول به حداکثر رساندن ارزش محصول از طریق کار تیم توسعه است.
۲- مالک محصول یک نفر است ، نه یک کمیته.
۳- ممکن است مالک محصول خواسته‌های یک کمیته را انعکاس دهد ، اما هماهنگی برای اولویت‌بندی و تغییر اولویت موارد مطرح شده با مالک محصول است و هیچ‌کس نمی‌تواند تیم توسعه را مجبور به انجام روندی متفاوت کند.
به طور کلی مالک محصول کسی است که محصول را کاملا می‌شناسد و به همه جوانب آن آگاهی دارد. او می‌داند که محصول چگونه کار می‌کند، چه کسی از آن استفاده می‌کند، چه زمانی از آن استفاده میشود، چرا از آن استفاده میشود و از همه مهم‌تر می‌داند که چه چیزهایی در ارتقای محصول موثر نیست و تاثیری در بهتر شدن آن ندارد.
مالک محصول باید توانایی این را داشته باشد که با اقتدار در مورد هر یک از ویژگی‌های محصول، ارزشی که محصول ارائه می‌دهد و قوانین کسب‌و‌کار آن صحبت کند. همچنین نیاز است که درک گسترده‌ای از فناوری و فرصت‌ها یا چالش‌هایی که برای محصول ایجاد می‌کند داشته باشد.
برخی از کارهای مالک محصول عبارتند از:
– همدلی با مشتری
– تعیین چشم انداز و هدف برای تیم
– تعیین اولویت‌ها
– مدیریت ذینفعان
– برنامه ریزی برای نقشه راه
مالک محصول ترکیبی است از نقش‌های طراح محصول، تحلیلگر تجارت ، مدیر پروژه ، تحلیلگر بازاریابی و همچنین چندین نقش دیگر. مجموعه مهارت‌ها و مسئولیت‌های مالک محصول گسترده است و برای سازمان‌ها، تیم‌ها و افراد مختلف بسیار متفاوت خواهد بود، اما صرف نظر از سناریو، ویژگی‌های اصلی “صدای مشتری” بودن و شناخت محصول و حمایت از آن همیشه برای مالکان محصول وجود دارد.
اگر به مباحث اسکرام و شناخت بیشتر نقش مالک محصول علاقه‌مندید این مقاله را بخوانید.
برای مشاهده مطالب بیشتر می‌توانید از وبلاگ آکادمی دیزاین دیدن کنید.
