معمولا تصاویر کوه‌های یخی را روی سطح آب دیده‌اید. احتمالا بدانید که قسمت اعظم این کوه‌های یخی با ارتفاعی چندین برابر بالای آب، در زیر آب قرار دارد.
رویدادها مانند همین کوه‌های یخ می‌مانند. در نگاه اول فقط می‌توان سطح (لایه‌ی بیرونی) آنها را دید. با کمک ابزاری که امروز با آن آشنا می‌شوید می‌توانید به لایه‌های عمیق‌تر رفته و با دلایل ریشه‌ای رویدادها و مشکلات آشنا شوید.
نحوه استفاده از مدل کوهِ یخ
که شامل ۴ سطح زیر است:
- رویدادها
- الگوها
- ساختارها
- مدل‌های ذهنی
با نگاه کردن به رویدادها، می‌توانید «روندها» را در طول زمان مشاهده کنید که در واقع همان الگوها هستند. آنها سرنخی برای درک «ساختار»های سیستمی هستند که در پشت آن الگوها قرار دارند.
ساختارها، روابط و حلقه‌های بازخورد درون یک سیستم هستند. این ساختارها، به نوبه خود بر اساس «مدل‌های ذهنی» افراد هستند.
رویدادها و الگوها به شما نشان می‌دهند چه اتفاقی می‌افتد. در حالیکه ساختارها و مدل‌های ذهنی به شما می‌گویند که چرا این اتفاق می‌افتد. هرچه بتوانید در کوه یخ عمیق‌تر شوید، قدرت نفوذ و نیروی بیشتری خواهید داشت.
بررسی هر چهار سطح
در زیر چند سؤال وجود دارد که به شما کمک می‌کند هر سطح را در یک مشکل یا موقعیت خاص درک کنید.
- رویدادها:
همین الان چه اتفاقی در حال روی دادن است؟ - الگوها:
در طول زمان چه اتفاقی در حال تکرار است؟ روندها به چه شکل است؟ - ساختارها:
چه چیزی روی این الگوها در حال تأثیرگذاریست؟ بین این الگوها چه ارتباطی را می‌توانید پیدا کنید؟ - مدل‌های ذهنی:
چه ارزشها، باورها یا مفروضاتی سیستم را شکل می‌دهند؟
توجه به این نکته ضروری است که پاسخ به این سؤالات به احتمال زیاد به تحقیق و کندوکاو نیاز دارد. به ویژه هنگامی که صحبت از مدل‌های ذهنی می‌شود که مستندسازی آنها دشوار است، چه برسد به اینکه در نگاه اولیه مشاهده شود.
مقاله را باز کنید و مثالی را که از این روش در آن استفاده شده است را مطالعه کنید.
منابع تکمیلی:
برای مشاهده مطالب بیشتر می‌توانید از وبلاگ آکادمی دیزاین دیدن کنید.
